De ayurvedische diagnose is multimodaal van aard. Zij bestaat uit de mondelinge enquête in de medische anamnese en lichamelijk onderzoek. Aansluitend worden alle resultaten geëvalueerd om het ontstaan en de ontwikkeling van de klachten met alle van belang zijnde factoren op een holistische wijze te begrijpen.
In deze serie artikelen ‘onderzoeksmethoden in de Ayurveda ” presenteren we de 8 belangrijkste Ayurvedische procedures: onderzoek van pols, tong, urine, ontlasting, geluid, tast, ogen en gezicht. Deel 1 is gewijd aan de fascinerende polsdiagnose.
Nadi Pariksha – de Ayurvedische Polspalpatie
Er is bijna geen onderzoeksmethode die als zo fascinerend en uitzonderlijk ervaren wordt als het voelen van de pols. Daartoe legt de Ayurveda dokter zijn drie vingertoppen van de index, middel- en ringvinger zachtjes op het huidoppervlak boven de pols; de wijsvinger ligt in een lichte uitsparing met de twee andere vingers ontspannen daarnaast. Met volle aandacht, bijna meditatief, neemt hij fijne kwaliteiten waar en verplaatst hij zich in zijn patiënt.
Nadi Pariksha is voor het eerst op schrift ontdekt in de Sharangadhara Samhita uit 13e eeuw en later in de Yogaratnakara uit de 17e eeuw als onderdeel van een achtvoudige onderzoek methodologie, de Ashtavidha Pariksha. De acht methoden omvatten naast de Polspalpatie ook onderzoek van urine, ontlasting, tong, geluiden (spraak, hart, buik, gewrichten), de huid, de ogen en de algehele uitstraling.
Nadi in het Sanskriet betekent zowel pols als zenuw en beschrijft de subtiele energie kanalen waarlangs prana, de levenskracht, stroomt. Op deze manier weerspiegelt de pols traditioneel gezien de staat van prana en zenuwenergie.
Sharangadhara schreef: “De radiale pols duidt op de aanwezigheid van het leven. De arts moet in staat zijn gezondheid en ziekte in het functioneren van de pols op te sporen “.
In de oude Ayurvedische teksten ontbreken concrete beschrijvingen van hoe een polsonderzoek te doen. Als gevolg daarvan hebben zich in de landen van herkomst, India en Sri Lanka, verschillende regionale stijlen ontwikkeld. Wees dan niet geïrriteerd als een Ayurvedische arts op een andere manier onderzoekt en interpreteert dan je misschien tot nu toe gewend was.
De pols is zeer fijn en snel veranderlijke; factoren zoals honger, dorst, gebrek aan slaap of emoties beïnvloeden zijn kwaliteiten direct. De patiënt dient op de dag van onderzoek geen alcohol of cafeïne dranken tot zich te nemen en het onderzoek dient in een ontspannen sfeer plaats te vinden. De polsslag worden achtereenvolgens gevoeld op beide polsen, waarbij bij vrouwen links en bij mannen rechts doorslaggevend is.
De pols toont vooral subtiele, actuele, kortstondige condities en gevoelens en kan diagnostisch als een belangrijke richtlijn voor het verloop van behandelingskuren worden gebruikt. Sommige Ayurvedische scholen interpreteren ook constitutionele kwaliteiten vanuit de pols.
Om uw gezondheid op kwaliteit en waarachtig te kunnen beoordelen dient polsonderzoek in relatie tot anamnese en alle verdere onderzoeksmethoden plaats te vinden. Wees daarom gezond sceptisch als een therapeut uw behandelplan enkel en alleen op een polsdiagnose baseert. Hoe bekwamer een diagnosticus is, hoe uitgebreider hij onderzoek zal doen.
De grondbeginselen van interpreteren
Traditioneel wordt de beweging van een polsslag met diervoorstellingen vergeleken. Bij een toename van Vata lijkt de polsbeweging op die van de slangen (Sarpagati). Als Pitta toeneemt, lijkt die beweging op die van kikkers (Mandukagati). Hoge Kapha is vergelijkbaar met de beweging van zwanen (Hamsagati).
Een van mijn Indiase leraren, Prof. R. H. Singh van de Banaras Hindu University in Varanasi, heeft het polsonderzoek Ayurvedische verder gesystematiseerd. Hij onderscheidt vier basiscriteria en plaatst ze in relatie tot de drie dosha’s Vata, Pitta en Kapha.
De vier parameters zijn:
PULSRATE: De snelheid van de polsslag frequentie
PULSE RHYTHM | De regelmatigheid van het ritme van de polsslag
POLSAMPLITUDE | De verticale afbuiging van de polsslag
PULSE VOLUME | De horizontale breedte van de polsslag golf
Een door Vata dosha beïnvloedde pols is snel, onregelmatig, de amplitude varieert, het volume is laag en de pols dun.
Een door Pitta dosha beïnvloedde pols is medium snel, relatief regelmatig, heeft een hoge amplitude en middelgroot volume.
Een door Kapha dosha beïnvloedde pols is traag, absoluut regelmatig, heeft een lage amplitude en een hoog, breed volume.
Topografie in het Ayurvedische polsonderzoek
In de Ayurveda voelen we de polsslag bij vrouwelijke patiënt op de eerste plaats links, de polsslag van mannelijke patiënten rechts, met telkens drie vingers op drie diepteniveaus, wat resulteert in een negendelig raster waarbij elke positie zijn diagnostische betekenis heeft.
De wijsvinger scant de polsslag dichtbij de pols (distaal), de middenvinger in het midden, en de ringvinger de plek dichterbij de romp (proximaal). Deze drie tastlocaties worden geassocieerd met Vata, Pitta en Kapha. Een diepgelegen polsslag wijst op Kapha dominantie, een oppervlakkigere polsslag op Vata en pitta dominantie.
Guna – Eigenschappen van de polsslag
In de Ayurveda worden 20 eigenschappen in 10 paren van tegengestelde waarden beschreven, die ook diagnostisch gebruikt kunnen worden. Zo kan een pols warm of koud, licht of zwaar, traag of penetrant, nat of droog, hard of zacht, statisch of beweeglijk, helder of dof, subtiel of grof, dun of dik, ruw of glad zijn.
Elke afzonderlijke eigenschap correleert met een aantal functionele of structurele parameters in lichaam en geest. De som van eigenschappen geeft een polspatroon met Ayurvedische waardevolle informatie over de toestand van de patiënt.
“Pas vanaf 1000 polsonderzoeken begin je onderscheid waar te nemen en te vergelijken”, zei in 1994 mijn eerste Ayurveda docent Dr. Arora in het Noord-Indiase Rishikesh.
Onze polsslag spreekt de taal van ons innerlijk – of en hoe uitgebreid dit kan worden gedecodeerd en begrepen is afhankelijk van de individuele vaardigheid en ervaring van de therapeut.
Met de beste wensen voor uw gezondheid,
Ralph Steuernagel
Oorspronkelijk artikel: UNTERSUCHUNGSMETHODEN IM AYURVEDA | 1 – PULSDIAGNOSE – klik hier.